Michelle Cheng, specjalistka w dziedzinie klasycznych mebli, dzieli się swoim doświadczeniem dotyczącym sprzedaży mebli chińskich w Domu Akcyjnym Christie’s.
Mówiąc o klasycznych chińskich meblach generalnie odnosimy się do całego wachlarza rzeczy, które powstawały w czasie panowania dynastii Ming i Qing, czyli od końca XIV w. aż do początków XX w. Są to stoliki, gablotki, krzesła, stołki, łóżka, ale także cała gama innych sprzętów domowych. O ich wartości decydują materiały, stan zachowania, wiek i pochodzenie.
Zapoznaj się z najpopularniejszymi rodzajami drewna
Chińskie meble były robione z różnych gatunków twardego i miękkiego drewna, a także z bambusa czy politury. Różnica w cenie dwóch podobnie wyglądających przedmiotów z tego samego okresu, ale wykonanych z różnych materiałów, może wahać się od setek aż po tysiące dolarów. – To nie znaczy, że są gorszego sortu – mówi w czasie aukcji w Nowym Jorku Michelle Cheng o mniej „pożądanych” gatunkach drewna. – To tylko kwestia rynku meblarskiego, który jest „napędzany” materiałami.
Najbardziej wartościowe i cenne materiały to zitan i huanguali – dwa rodzaje twardego drzewa, odkryte m.in. na największej chińskiej wyspie – Hainan. To lśniące i piękne drewno dobrej jakości jest ciężkie w uprawie i zwykle występuje poza Chinami, co czyni je jeszcze rzadszym i cenniejszym. – Jeśli jesteś kolekcjonerem i chcesz zwiększać wartość swojej kolekcji – radzi Cheng. – skup się na przedmiotach z huanghuali i zitan.
Potrzeba czasu i cierpliwości by nauczyć prawidłowo rozróżniać materiały wykorzystywane w poszczególnych meblach. Cheng sugeruje, by oglądać tak wiele z nich, jak to tylko możliwe, czy to w czasie aukcji, wystaw, czy też rozmawiając ze sprzedawcami lub po prostu zwiedzając muzea.
Na szczęście na całym świecie są wyjątkowe kolekcje chińskich mebli, m.in. w Minneapolis Institute of Arts czy w Metropolitan Museum of Art in New York. – Jeśli nie masz dostępu do muzeum czy domu aukcyjnego, przeglądaj stare katalogi aukcyjne lub książki na ten temat – sugeruje Cheng. – Nauka jest ważną częścią kolekcjonowania.
Dowiedz się więcej o konstrukcji mebli
Chińskie meble są zazwyczaj wykonane bez kleju czy gwoździ. Najczęściej trzymają się dzięki skomplikowanej sieci łączeń. – Techniczne zdolności projektantów i stolarzy były na niezwykle wysokim poziomie – zauważa Cheng. – Oglądanie tych skomplikowanych i zawiłych połączeń poszczególnych części robi duże wrażenie.
Poza docenieniem przedmiotu, wiedza o tym, jak mebel został zrobiony pomoże ci ocenić, jak obiekt mógł być zmieniany lub naprawiany – a to rzutuje na jego wartość.
Nie bój się zajrzeć pod spód
Jako że chińskie meble służyły ludziom na co dzień, zazwyczaj większość z nich przechodziła jakieś naprawy lub renowację. – Mają swoją historię, ponieważ były używane, były częścią domu – mówi Cheng. – Prace renowacyjne mogły obejmować wymianę niektórych części, drewniane łaty lub naprawę nóg.
By zachować wygląd mebla, zabiegi renowacyjne są często ukryte… pod spodem. Najlepiej więc sprawdzić, co w danym meblu było robione, odwracając go. – To jedyna opcja, by ocenić jego stan – twierdzi Cheng.
Zaprzyjaźnij się z dobrym renowatorem mebli
Renowator mebli umie ocenić stan przedmiotu lepiej niż ktokolwiek inny. – Rozumie jak pracują łączenia i jak wpływają na całą strukturę – wyjaśnia Cheng. Renowator może pomóc we wszystkim: od konserwowania powierzchni aż po zastępowanie zniszczonych przez czas części. Może być także dobrym źródłem wiedzy. Cheng sugeruje, by uczestniczyć razem z renowatorami w procesie renowacji. – Kiedy patrzymy, jak rozwiązują problemy składając jeszcze raz system łączeń, zwiększa to tylko nasz podziw i szacunek dla chińskiej sztuki meblarskiej.
Wraz z rozrastaniem się kolekcji, dobry renowator mebli pomoże ci poszerzyć wiedzę o twojej własnej kolekcji i będzie potrafił doradzić, jak najlepiej o nią dbać.
Zainwestuj w klimatyzację
Chińskie meble są wykonane z materiałów naturalnych i reagują na pogodę. Przy wilgotnej aurze, drewno rozszerza się, w zimnie – kurczy. Narażanie drewna na zmienne warunki atmosferyczne może prowadzić między innymi do pękania płyt oraz przesuwania się łączeń.
Prawdziwi kolekcjonerzy unikają takich sytuacji poprzez zakładanie pochłaniaczy wilgoci i stosowanie innych zabezpieczeń, które pozwalają kontrolować temperaturę i wilgotność w pomieszczeniu. – Elementem gromadzenia kolekcji jest zapewnienie idealnych warunków dla przedmiotów, tak, by zachowały swój kształt i blask – mówi Cheng.
Nie bój się uczynić z mebla części swojego życia
Klasyczne chińskie meble są zaskakująco mocne. Cheng zna wiele osób, które używają wszystkiego, począwszy od stołów na półkach na książki skończywszy. Jeden z jej klientów włożył do zabytkowego łóżka z dynastii Ming zwykły materac. – Spraw, by chińskie meble były żywą częścią twojego domu! – przekonuje specjalistka.
Krzesła i stołki często mają pokrowce, które z czasem wycierają się i niszczą. Pokrowce są często wymieniane i nie wpływa to na wartość mebla. Wymiana siedzisk, kiedy to konieczne, pomoże zachować krzesło czy stołek mimo codziennego użytkowania.
Powierzchnia mebla, zauważa Cheng, może zostać odnowiona, ale nie oznacza to, że nie musimy uważać i troszczyć się o meble. To oznacza, że nie powinniśmy bać się z nich korzystać.
Myśl realistycznie o swoim wnętrzu
Nieważne, jak bardzo kochasz daną rzecz, jeśli jest za duża do twojej jadalni, to nie jest to coś dla ciebie. Jeśli masz możliwość umieść mebel w przechowalni, by zachować go na przyszłość, o ile rzeczywiście ta rzecz aż prosi się by być częścią twojego życia. – Chcę by ludzie myśleli o stołach jako o częściach swojego życia i jednocześnie pięknych elementach kolekcji – mówi Cheng.
Dowiedz się więcej o historii chińskich mebli
– Na obrazach z czasów Ming i Qing odnaleźć można wspaniałe wnętrza – mówi specjalistka. Oglądanie, jak ludzie relaksują sie na tapczanach lub co kładą na stołach najlepiej pokazuje współczesnemu kolekcjonerowi, jak meble kiedyś służyły ludziom.
– Jesteśmy już tak daleko od ich historii – dodaje Cheng. – że ciężko nam dziś myśleć „Och tak, te stołki były kiedyś przenośne, a to łóżko miało wokół zasłony!”. W tym drugim przypadku – wyjaśnia. – zasłony miały dawać w nocy więcej prywatności.
Sprawdź pochodzenie mebla
Jeśli chcesz stworzyć kolekcję, która będzie z czasem zyskiwała na wartości, powinieneś zwrócić uwagę na pochodzenie i miejsca, w których meble wcześniej były. – Nasi kolekcjonerzy są bardzo zainteresowani tym, z jakich miejsc pochodzą kupowane rzeczy – mówi Cheng.
Chodzi nie tylko o właścicieli danego mebla w odległej przeszłości, ale także o niedawnych posiadaczy. Wielu kolekcjonerów ma zaufanie do wiedzy i „oka” niektórych kolekcjonerów i ekspertów, którzy posiadali daną rzecz. Na równi z drewnem i stanem zachowania, także pochodzenie mocno rzutuje na wartość mebla.
Kolekcjonuj to, co kochasz
– Czy wartość rośnie czy spada, czy twoje dzieci to odziedziczą czy nie, czy to ważny historycznie przedmiot czy nie, każdego dnia to ty będziesz mówił „dzień dobry” i „dobranoc” swojemu meblowi – stwierdza Cheng.
Jeśli nie masz tyle pieniędzy, by sięgnąć na najwyższą półkę na rynku, nadal masz pewne możliwości. Stołek z drewna zitan czy huanghuali kosztuje 100.000 dolarów, ale klasyczny mebel zrobiony z bardziej miękkiego drewna to już około 18.000 dolarów. Ostatecznie zaś najważniejsze jest to, by dana rzecz podobała się właśnie tobie. Jak twierdzi Cheng: kolekcjonowanie rzeczy, które kochamy, uszczęśliwia.
